Bolące stawy, czyli jak leczyć reumatyzm?

Bolące stawy to problem, który dotyczy wielu z nas. Jedni borykają się z nim sporadycznie, inni niemalże ciągle odczuwają ten ból i sztywność stawów. Trzeba jednak wiedzieć, iż ból stawów to nie choroba sama w sobie, lecz jej objaw. A w zależności od przyczyny może być to poważny problem, którego nie należy ignorować. Często bóle stawów sygnalizują problemy reumatyczne. By ustąpiły, potrzebne jest odpowiednie leczenie. Jak więc rozpoznać właściwie te objawy? I kiedy udać się do specjalisty?

Bolące stawy – jakie są przyczyny?

Czym w ogóle jest ból stawów? Nazywamy tak ból zlokalizowany w samym stawie, jak i jego obrębie. Może więc on dotyczyć stawów, jak i więzadeł, kaletki maziowej oraz ścięgien. Jeżeli ból mija samoistnie i nie wraca, nie musi to być powód do niepokoju. Czasami bolące stawy mogą świadczyć o ich przeciążeniu na skutek aktywności fizycznej, albo urazu, na przykład stłuczenia. Jeżeli jednak ból jest chroniczny i towarzyszy mu gorączka, sztywność stawów bądź ich obrzęk, sprawa robi się poważna. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu stawów? Z uwagi na to, że może ich być naprawdę wiele, podzielono je na dwie podstawowe grupy: zapalne i niezapalne. Zapalne dotyczą stanu zapalnego stawu oraz tkanek okołostawowych, na przykład reumatoidalne zapalenie stawów. U starszych osób najczęściej przyczyną są stany zwyrodnieniowe, ale nie zawsze. W przypadku osób młodszych bolące stawy nasuwają na myśl głównie chorobę zapalną stawów i wymagają dalszej diagnostyki.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Oczywiście ból stawów sam w sobie nie musi być powodem do natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Na ogół istnieją jeszcze inne dolegliwości występujące równocześnie, które powinny zwrócić naszą uwagę i skłonić nas do konsultacji ze specjalistą. Należą do nich: obrzęk, zaczerwienienie lub ocieplenie bolącego stawu, ograniczenie jego ruchomości, problemy z porannym rozruszaniem stawu przez około godzinę, nasilenie bólu w nocy i utrudnianie zaśnięcia, inne objawy, takie jak zmęczenie, gorączka, ból mięśni, zmniejszony apetyt czy utrata masy ciała.

Jak łagodzić bóle stawów?

Oczywiście leczenie bolących stawów będzie zależało od przyczyny problemu, istnieją jednak uniwersalne sposoby na doraźne łagodzenie bólu. Oto niektóre z nich:

Odciążanie stawu. Jeżeli ból jest coraz bardziej nasilony, należy unikać przeciążania stawu, by nie pogłębić jego uszkodzeń. Po konsultacji z lekarzem i ustąpieniu bólu można wykonywać ćwiczenia wzmacniające staw, ale tylko pod okiem rehabilitanta, by nie pogorszyć swojego stanu.

Zimne okłady. Okłady z lodu zmniejszą obrzęk stawu i na jakiś czas nieco znieczulą bolące miejsce. Należy je wykonywać 2-3 razy dziennie po 15 minut.

Leki przeciwbólowe. Można je stosować przez kilka dni, nie jest to jednak rozwiązanie na stałe. Jeżeli pomimo stosowania leków przeciwbólowych ból nie mija, zamiast brać większe dawki, skontaktujmy się z lekarzem.

Niezbędne badania i sposoby leczenia bólu stawów

Bolące stawy mogą mieć różne przyczyny, dlatego lekarz powinien zlecić kilka badań, by ustalić źródło bólu. W diagnostyce chorób reumatologicznych wykorzystuje się badania krwi, głównie morfologię i OB, a także badania obrazowe, czyli RTG i USG chorego stawu. Niekiedy konieczne może się okazać wykonanie punkcji stawu, rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej. Leczenie dopasowane jest do stwierdzonej poprzez powyższe badania jednostki chorobowej.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Jedną z najczęstszych chorób objawiającą się bólem stawów jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). To zapalna choroba przewlekła atakująca nie tylko stawy, ale też inne narządy. Głównymi objawami jest ból, sztywność i obrzęk stawów rąk i stóp. Nieleczona choroba prowadzi do zwyrodnień, zniszczenia stawów, a przez to niesprawności zaatakowanych kończyn. Dlatego tak ważne jest zastosowanie leczenia odpowiednio wcześnie.

Przyczyny RZS nie są do końca znane. Na rozwój choroby składa się wiele czynników, oto niektóre z nich:

Dziedziczne obciążenia. Istnieją dowody na to, że osoby blisko spokrewnione, wśród których występuje RZS, również zachorują, niemniej nie chodzi tu o sam czynnik genetyczny. Zatem nie ma pewności, że zachorują dzieci rodziców cierpiących na RZS, niemniej to ryzyko kilkakrotnie wzrasta.

Defekt układu odpornościowego. Może powodować błędne rozpoznanie we własnych tkankach „wroga” i zwalczanie ich. Nazywamy to chorobą autoimmunologiczną.

Płeć. Na RZS trzykrotnie częściej zapadają kobiety niż mężczyźni.

Zakażenie. Niektóre bakterie i wirusy mogą powodować rozwój stanu zapalnego stawów.

Stres. U niektórych pacjentów zaobserwowano rozwój choroby po przeżyciu silnego stresu.

Palenie papierosów. Zwiększa ryzyko zachorowania i wpływa na cięższy przebieg choroby.

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów

Istnieje kilka metod leczenia RZS, w ostatnim czasie wiedza medyczna pozwoliła na ich rozszerzenie i ulepszenie. Podstawową rolę w leczeniu tej choroby odgrywają leki farmakologiczne modyfikujące przebieg choroby. Nie tylko łagodzą jej objawy, ale przede wszystkim hamują proces niszczenia stawów. Dzięki nim można więc odzyskać dawną sprawność i normalnie funkcjonować, bez bólu. Niestety, po ich odstawieniu choroba na ogół wraca. Leczenie niefarmakologiczne polega przede wszystkim na odciążaniu stawów i zapewnieniu im codziennie odpowiedniej miary odpoczynku. Istotna jest też rehabilitacja i fizykoterapia, których celem jest wzmocnienie stawów i zmniejszenie bólu. Ważna też jest dieta umożliwiająca utrzymanie prawidłowej wagi. Nadwaga byłaby w tym przypadku zbyt dużym obciążeniem dla i tak mocno zużytych stawów. Dieta powinna być bogata w wapń i witaminę D, gdyż RZS przyspiesza także rozwój osteoporozy.