Zaburzenia snu – choroba czy objaw?

Kolejna noc, gdy kładziesz się do łóżka i czekasz, aż przyjdzie sen. Mija jedna godzina, kolejna, i jeszcze kolejna… I nic. W końcu dzwoni budzik i musisz wstawać do pracy. Idziesz do łazienki, bierzesz szybki prysznic i parzysz kawę. Wiesz, że przed Tobą ciężki dzień, niestety mimo usilnych starań znowu nie udało Ci się wypocząć. Czy to już bezsenność? Może po prostu potrzebujesz jakichś tabletek nasennych? Ale czy to faktycznie zlikwiduje problem czy tylko na chwilę go ukryje? Okazuje się, że zaburzenia snu to bardzo popularny problem i co ciekawe, jest on bardzo złożony. Bywa, że to objaw jakichś dolegliwości, ale czasem jest chorobą samą w sobie. Dlatego nigdy go nie bagatelizujmy! Zobaczmy, jakie rodzaje bezsenności sklasyfikowano i jak można sobie radzić z zaburzeniami snu.

Zaburzenia snu okiem specjalisty

Zaburzenia snu rozróżniamy przede wszystkim od ich częstotliwości i intensywności. Możemy mieć do czynienia z bezsennością przygodną, która zdarza się od czasu do czasu i trwa maksymalnie kilka dni, z bezsennością krótkotrwałą, która trwa do trzech tygodni, oraz z bezsennością przewlekłą, która trwa nieprzerwanie przez ponad cztery tygodnie. Zaburzenia snu to nie tylko chroniczna bezsenność trwająca całą noc. To ogólne problemy z utrzymaniem snu, trudności z zasypianiem oraz zbyt krótki bądź przerywany sen. Brak wiedzy w tym temacie sprawia, że bardzo wiele osób ignoruje ten problem, sądząc, że nie cierpią na bezsenność, skoro ogólnie przesypiają noc. Tymczasem przerywany i płytki sen nie daje nam odpowiedniego wypoczynku, co w ciągu dnia odbija się na naszym samopoczuciu, koncentracji i nastroju.

Bezsenność przygodna – to zaburzenia snu spowodowane zmianą strefy czasowej, pracy zmianowej ze zmianą nocną czy też ogólnymi zmianami w rytmie dobowym. To naturalna reakcja zdrowej osoby na stres czy duże zmiany życiowe, wywołuje wzrost adrenaliny.

Bezsenność krótkotrwała – ma wiele wspólnego z bezsennością przygodną, ale trwa do czterech tygodni. Wywołać ją mogą także dolegliwości bólowe przy grypie czy innych infekcjach. Zarówno bezsenność przygodna, jak i krótkotrwała uchodzą za dolegliwości przejściowe, które nie wymagają leczenia – pojawiają się samoistnie i samoistnie również znikają.

Jeżeli jednak zaburzenia snu dają nam się we znaki częściej i sprawiają, że w ciągu dnia czujemy się ciągle zmęczeni, niewyspani, a przez to mamy trudności ze skupieniem uwagi, nie powinniśmy lekceważyć tego problemu. Potrzebna może być konsultacja lekarska, a nawet leczenie farmakologiczne.

Bezsenność przewlekła pierwotna i wtórna

O bezsenności przewlekłej mówimy, gdy trwa ona ponad cztery tygodnie i odbija się na naszym samopoczuciu w ciągu dnia. Rozróżniamy dwa rodzaje bezsenności przewlekłej – pierwotną i wtórną.

Pierwotna bezsenność przewlekła – wynika z nieprawidłowości generowania snu. Może pojawić się nagle na skutek silnego stresu i mogą jej towarzyszyć objawy fizyczne oraz psychiczne, takie jak dusznica bolesna, stany depresyjne i zaburzenia afektywne.

Wtórna bezsenność przewlekła – może pojawić się w schorzeniach somatycznych i psychicznych, na skutek przyjmowania lub odstawienia leków i substancji psychoaktywnych.

Gdy bezsenność jest już chorobą…

Bezsenność przewlekła niewątpliwie jest chorobą. A każda choroba wymaga odpowiedniego leczenia. Podstawową formą leczenia bezsenności jest terapia poznawczo – behawioralna. Chodzi o technikę kontroli bodźców i redukcji snu poprzez stosowanie się między innymi do następujących zaleceń:

• wieczorem kładź się spać, gdy tylko poczujesz się senny;
• używaj łóżka tylko do snu. Inne aktywności, takie jak czytanie, oglądanie TV czy jedzenie wykonuj poza łóżkiem;
• jeżeli masz problem z zaśnięciem lub ponownym zaśnięciem po przebudzeniu w ciągu nocy, wyjdź z łóżka i idź do innego pomieszczenia. Wróć do niego dopiero, gdy poczujesz znowu senność;
• unikaj drzemek, nawet krótkich, w ciągu dnia.

Leczenie farmakologiczne sprawdza się tylko w przypadku bezsenności przygodnej lub krótkotrwałej. Stałe przyjmowanie leków nasennych w bezsenności przewlekłej nie usunęłoby istoty problemu i doprowadziłoby do uzależnienia od tych środków.

Skutki nieleczonej bezsenności przewlekłej

Wiele osób uważa, że problemy ze snem nie są groźne. Jednak jest to nieprawdą. Zaburzenia snu są przyczyną pogorszenia zdolności myślenia, przez co często prowadzą chociażby do wypadków samochodowych. Poza tym nieleczona bezsenność negatywnie wpływa na nasze zdrowie fizyczne. Brak odpowiedniej ilości zdrowego snu obniża odporność naszego organizmu, przez co jesteśmy o wiele bardziej podatni na infekcje bakteryjne. Osoby zmagające się z bezsennością od lat mają o wiele mniej energii, przez co są mniej wydajni w pracy. Mają mniejszą odporność na sytuacje stresowe, często cierpią na migreny. Miewają też skłonność do uzależnienia od alkoholu, gdyż chcąc się odprężyć i szybciej zasnąć, mogą częściej zaglądać do kieliszka.

Aby polepszyć swoje samopoczucie i podnieść jakość swojego życia, warto leczyć bezsenność, gdyż nie jest to dolegliwość, z którą nie można sobie poradzić, wystarczy tylko poprosić o profesjonalną pomoc.